Feest bij Novalishoeve
Op zaterdag 11 maart opent Novalishoeve officieel de deuren van het vernieuwde werkplaatsgebouw, dagcafé en de winkel. Door de nieuwe opzet kun je de ambachtelijke werkplaatsen inkijken en zo zien en ervaren wat er allemaal bij bijvoorbeeld het maken van kaas komt kijken. Naast het verwerken van de eigen zuivel tot ijs, kaas, melk, karnemelk, boter, yoghurt, kwark en room is er ook een bakkerij. Hier wordt onder meer desembrood, taarten en koek gebakken. Als je in het dagcafé aan een heerlijke cappuccino zit, bestaat de kans dat één van de koeien over je schouder meekijkt om te zien of je geniet van haar romige melk. “Een uniek bedrijf dus, waar alles met elkaar verbonden is”, aldus Joost Heerschop, directeur van de Novalishoeve.
Joost: “Novalishoeve is een biologisch dynamisch boerenbedrijf, en een plek waar zorg en werkplekken zijn voor mensen met een psychiatrische zorgvraag en/of licht verstandelijke beperking. Vanaf de start in 2008 hebben we ons als doel gesteld om kwaliteit voorop te zetten: zowel wat betreft de zorgverlening als onze ambachtelijk gemaakte producten. We noemen de Novalishoeve liever een sociale firma, omdat we veel meer zijn dan een boerenbedrijf. Door de diversiteit aan werkzaamheden kunnen we onze cliënten kennis laten maken met uiteenlopende ambachten. Cliënten kunnen ervaren waar hun talenten liggen en deze verder ontwikkelen op de Novalishoeve of toewerken naar een passende plek elders in de maatschappij.”
Duurzaamheid
Door de nieuwbouw heeft de Novalishoeve een grote duurzaamheidsslag kunnen maken. “Zo gebruiken we aardwarmte om het nieuwe gebouw te verwarmen en door alle zonnepanelen op de daken van de stal zijn we qua energieverbruik volledig zelfvoorzienend.” Joost vertelt verder, terwijl we langs de verschillende werkplaatsen lopen: “We maken hier bijvoorbeeld op het moment ook appelstroop van de schillen die we overhouden van de appelen die we gebruiken voor de taart. We houden er niet van om dingen weg te gooien en zijn altijd bezig met het hergebruiken van dingen.”
Landschapskunst
In de winkel van Novalishoeve worden wisselende exposities gehouden. Joost: “We doen veel met kunst. En om een overstapje te maken, onze boer Meine zei vanochtend nog ‘Het boeren is eigenlijk ook een kunst.’” Meine vult aan: “Het landbouwbedrijf is een gemengd bedrijf met akkerbouw, groente- en veeteelt. Het is ruim vijftig hectare groot en heeft een bijna volledig gesloten kringloop. Je kunt op het bedrijf gewoon rondlopen en zien en beleven wat er allemaal komt kijken bij een biologisch dynamisch bedrijf.” In samenwerking met natuur- en landschapvereniging De Lieuw is er een wandelpad gemaakt, dwars door de weilanden en langs de akkers. Meine: “Er wordt vaak over boeren gezegd dat ze veel dingen afbreken, maar als een boer de kans krijgt, richt deze het land juist zo gezond en zo goed mogelijk in. Voor mij is dát een vorm van landschapskunst. Het is helend voor het landschap om met akkerranden te werken, je eigen voer en mest te verbouwen en op die manier kringlopen te sluiten. Veel mensen komen naar Texel om te genieten van deze landschapskunst. De prachtige graanvelden, weides omsloten door tuunwallen die vervolgens natuurlijk overgaan in bos en duinen. Dat zijn eigenlijk allemaal schilderijtjes en kunstwerken.” Joost: “Ook werken we in opdracht van Staatsbosbeheer samen met de cliënten aan natuuronderhoud. We hebben daarbij met Staatsbosbeheer gemeen dat we heel bewust omgaan met hoe je het landschap gezond en mooi houdt. In onze houtwerkplaats maken we de houten banken die je over het hele eiland tegenkomt, dat zijn er inmiddels al meer dan driehonderd.”
Helende omgeving
“Het bedrijf is een helende omgeving voor cliënten, medewerkers en bezoekers. We hebben bewust voor de combinatie van zorg en landbouw gekozen. Het is de bedoeling dat de Novalishoeve een oplaadpunt is waar je je kunt verwonderen over de natuur, de dieren en het landschap. Dat zit ook in de ambachten die we hier vertonen, het ervaren van het vakmanschap vinden veel mensen erg bijzonder.”
Lokale afzetmarkt
Behalve in de eigen winkel en lunchroom, worden de producten van Novalishoeve ook verkocht aan winkels en horeca, hoofdzakelijk op het eiland: "Ook daarbij letten we op duurzaamheid, dichterbij verkopen kost minder vervoer. We leveren een aantal producten aan vaste afnemers aan de overkant. In de zomer hebben we soms bijna een tekort aan melk om alles te maken. Toch willen we daarin niet verder groeien, het is ook goed dat er grenzen zijn aan de productie: we produceren niet meer dan onze gesloten kringloop aankan.”
Samenwerkingen
De Novalishoeve is op diverse manieren nauw betrokken met de Texelse samenleving. Joost: "We vinden het belangrijk om te letten op wat er gebeurt op het eiland en te kijken naar wat onze rol van betekenis hierin zou kunnen zijn. Zo zoeken wij, als er een zorgvraag voor Texelse jongeren is, naar manieren waarop wij ons daarbij nuttig kunnen maken. Maar we zitten ook in de Texelse ondernemersvereniging en zijn betrokken bij Kern Gezond Texel. Door TESO zijn we benaderd om mee te denken over het verduurzamen van hun afvalstromen, omdat zij de ambitie hebben de groenste boot van Europa willen worden. Nu kweken wij oesterzwammen op de koffieprut van de TESO-boten. Deze oesterzwammen verkopen wij aan horeca op het eiland en in onze eigen winkel, en we maken er soep en kroketten van, die je ook weer tegen kan komen in de Texelse restaurants: ook dat is weer een kringloop.”
Op zaterdag 11 maart is om 11.15 uur een officieel moment om het nieuwe werkplaatsgebouw, dagcafé en de winkel te openen. Verder is er een route uitgestippeld langs de verschillende werkgebieden met als thema: proeven en beleven. "Ook voor kinderen is het leuk om de opening te bezoeken. Als ze overal geweest zijn en daar een stempel hebben gehaald, mogen ze een ijsje halen. We hopen dat er ook veel Texelaars komen kijken wat we hier allemaal doen!”, sluit Joost af.
Novalishoeve
Hoornderweg 46, Den Hoorn
T: 0222 - 31 94 82
E: info@novalishoeve.nl
Tekst en foto: Elisabeth Waverijn