Door de kijker van Klaas: helpende hand voor blauwvleugeluilen

6 november 2022, 08:00 Natuur

In de nacht van 20 op 21 augustus hadden wij in onze tuin in De Cocksdorp de vlindervangbak staan met twee lampen aan. Het was een goede nacht, er vlogen veel vlinders en er kwam ‘s nachts zelfs een egel kijken in de tuin. In de ochtend zochten we de vlinders uit en deden een paar exemplaren die we niet direct herkenden in een potje.

Eén daarvan bleek een blauwvleugeluil (Peridroma saucia) te zijn, die als zeldzaam genoteerd staat op de website Waarneming.nl. Leuk en voor ons was het de eerste keer dat we deze soort vingen. Nu is het geen spectaculair getekende vlinder, maar als vlinderaar ben je toch blij met zo’n waarneming. Opmerkelijk was het dat bij het vrijlaten van de vlinder, in de loop van de ochtend, een laagje achterbleef in het vangpotje. Dat zouden wel eens eitjes kunnen zijn, dachten we.

Paardenbloemen en zuring

Een bevriende vlinderaar, Mick Peerdeman, die bij Ecomare werkt, wist te vertellen dat de rupsen van deze soort niet heel kieskeurig zijn en blij zijn met paardenbloemen, zuring en nog een paar soorten. Toevallig hadden we eerder dit jaar een terrarium gebouwd voor dit soort gelegenheden, dus het potje met eitjes kon er gewoon in en het lange wachten begon. Op de bodem van het terrarium legden we vast wat paardenbloemsla. Een paar dagen later zagen we piepkleine rupsjes en nog een week later kon je de rupsen goed zien. We legden elke dag verse paardenbloemsla neer en begonnen ook met wat zuring. Naarmate de tijd vorderde begonnen ze meer te eten en op een gegeven moment droegen we twee volle handen bladeren naar binnen en was de volgende ochtend alles gereduceerd tot kale steeltjes.

Tellen

We begrepen dat de rupsen in de grond verpoppen, dus er moest aarde in het terrarium. Op 13 september moesten de rupsen er dus even uit en dat was een goed moment om te tellen. Samen met de kinderen telden we tussen de 75 en 80 rupsen. Ze waren inmiddels behoorlijk groot, zo’n drie centimeter, en ook behoorlijk dik. In de database van Waarneming.nl waren het de eerste foto’s van rupsen van de blauwvleugeluil. Overigens vertoonden ze zich nooit overdag. Ze aten ‘s nachts en zaten ‘s morgens alweer in de grond als wij wakker werden, om zeven uur.

Verpoppen

Half september nam de eetlust sterk af en na de derde week van september aten ze helemaal niet meer. Het lange wachten was weer begonnen. Op 10 oktober hebben we heel voorzichtig een pop opgegraven, omdat daar ook nog geen beeldmateriaal van was in de database van Waarneming.nl. De pop bewoog al een beetje, dus we hadden goede hoop dat er snel iets zou gebeuren. Natuurlijk hebben we hem even voorzichtig ook weer ingegraven. En warempel, op de ochtend van 14 oktober zaten er maar liefst vijf vlinders in het terrarium! Ze fladderden druk en we hebben ze snel vrijgelaten. Vanaf toen hebben we vrijwel iedere ochtend en iedere avond een aantal vlinders vrijgelaten en op 21 oktober stond de teller op 85 vrijgelaten vlinders! Meer dus dan we aanvankelijk aan rupsen hadden geteld! Een enkele keer zagen we een vlinder de grond uit komen, maar dat ging telkens vliegensvlug. De grond bewoog nauwelijks en de vlinder rende voor je het doorhad tegen de glazen wand op en had nog stompjes als vleugels, die dan vervolgens eerst opgepompt moesten worden. Niet veel later begon hij (of zij) dan op te warmen en te fladderen, op zoek naar de uitgang.

De blauwvleugeluil is een trekvlinder die in ons land normaalgesproken niet overwintert. We hopen dus dat ze hun weg naar Zuid-Europa vinden en we wensen ze een behouden vlucht!