Dit artikel is geschreven door
Henk Cornelissen

Weblog Ecomare: Meewerken aan onderzoek

Soms krijgen we een vraag van een wetenschapper of we mee willen werken aan onderzoek. Als het kan, zeggen we hier altijd graag “Ja” op. De afgelopen tijd is dit toevallig een paar keer gebeurd. Soms merken de dieren het niet eens dat ze meewerken aan de wetenschap!

Een voorbeeld van een onderzoek waar de dieren niks van hebben gemerkt, is het geluidsonderzoek dat bij ons is uitgevoerd in het kader van het project Waddentools Swimway Waddenzee. In dit project kijken wetenschappers hoe vissen gebruik maken van de Waddenzee. Er worden hiervoor allerlei technieken ingezet, van het zenderen van grote vissen tot het luisteren naar onderwatergeluiden. Aan dat laatste hebben wij meegewerkt. Onderzoeker Maryann Watson heeft met een hydrofoon – een onderwatermicrofoon – geluidsopnames gemaakt in onze aquaria en bij de zeehonden.

Vissengeluiden

In de troebele Waddenzee heeft het niet veel zin om camera’s op te hangen. Het zicht is daarvoor te beperkt. Geluiden opvangen kan echter wel. Als je dan weet wie welk geluid maakt, kun je een inschatting maken van wat er langs de microfoon is gekomen. Het is dan natuurlijk wel handig als je niet alleen weet dat een bepaald geluid van ‘een vis’ komt, maar ook van welke vis. Door een hydrofoon bij ons in de aquaria te hangen, kon Maryann uitvinden of ze onderscheid kan maken op soortsniveau. Van onze aquaria is immers precies bekend welke soorten erin zwemmen.

Veel geluiden

Maryanns hydrofoon heeft ook bij de gewone zeehonden in het bassin gehangen. Eventuele onderwatergeluiden van de zeehonden heeft ze daar zonder storende bijgeluiden van andere zeedieren kunnen opnemen. Niet alleen vissen maken namelijk geluid, maar ook schelpdieren, garnalen en krabben. En dan heb je in zee natuurlijk nog de kakofonie aan geluiden die door de mens worden geproduceerd, zoals die van scheepsmotoren.

Andere onderzoeken

Momenteel zwemt de voormalige opvangzeehond Jet met een zender in zee. Ook zij werkt mee aan onderzoek. Zeehondenonderzoeker Sophie Brasseur van Wageningen Marine Research gaat dit jaar nog negen opvangzeehonden een zender meegeven bij hun terugplaatsing in zee. Zo kan zij onder andere zien hoe een jonge zeehond zich in een voor hem onbekend gebied oriënteert. De zeehonden – en voorheen bruinvissen – in onze bassins zijn ook wel eens ‘gebruikt’ om dronebeelden te valideren. Met de referentiebeelden van onze dieren, waarvan de soort, lengte en gewicht bekend waren, konden de onderzoekers de computer ‘leren’ deze gegevens ook uit natuuropnames te halen. We zijn blij dat we op deze manier een bijdrage kunnen leveren aan het vergroten van de kennis over de dieren die leven in zee.

Bekijk het verhaal over Mayanns onderzoek op de website van Swimway Waddenzee: https://swimway.nl/maryann-luistert-naar-vissen/

Voor de pagina over het zenderonderzoek: https://www.ecomare.nl/verdiep/volg-de-zeehonden/

Tekst: dierverzorger Jarco Havermans