Dit artikel is geschreven door
Henk Cornelissen

Door de kijker van Klaas: Nachtvlinderen

De associatie met nachtvlinders komt voor veel mensen niet veel verder dan verlopen types; tragische vrijgezellen, die ’s nachts van bar naar bar zwerven, hunkerend naar liefde. Maar wist je dat er in Nederland alleen al ruim tweeduizend soorten nachtvlinders zijn? Vaak worden ze als motjes aangeduid, maar daar hangt een negatieve associatie aan. In Nederland zijn maar twee soorten die gaatjes in kleding maken: de klerenmot (Tineola bisselliella) en de gewone pelsmot (Tinea pellionella). Beide zijn nogal zeldzaam.

De klank van het woord ‘mot’ doet ook geen recht aan de geweldige schoonheid van veel nachtvlinders. Toegegeven, er zijn er ook best veel die klein, bruin en nauwelijks getekend zijn, maar er zijn er ook veel die juist een heel mooie tekening hebben en soms ook mooie kleuren of een bijzondere vorm. Al met al voor een toenemend aantal mensen op Texel een goede reden om af en toe een laken met een speciale kwikdamplamp op te hangen, een vangbak met een lamp erboven neer te zetten of ‘smeer’ op een aantal bomen in de omgeving te smeren.

Smeer is een stroperig goedje met een sterke zoete en alcoholische geur, die je op de stam van bomen aanbrengt en waar weer andere vlindersoorten op af komen dan op licht. Het is eenvoudig te maken door een restje bier, wijn of sangria aan te vullen met flink wat stroop, appelstroop, suiker of geprakte overrijpe bananen. Na een dagje gisten is dit een onweerstaanbare lekkernij voor veel nachtvlinders. Je kunt in de vroege avond, als het nog licht is, de smeer aanbrengen op een aantal bomen in de buurt.

Nu, in het begin van het vlinderseizoen, is het aantal soorten nog overzichtelijk. De bosbesuil en de nunvlinder komen nu algemeen voor, maar ook de zwartvlekwinteruil vliegt nog en als je geluk hebt vind je een vroege spanner - een schitterende vlinder met een heel andere vorm en tekening - een grote voorjaarsspanner of een wachtervlinder. Voor het op naam brengen kun je online hulp krijgen. Als je een foto van een nachtvlinder invoert op de website Waarneming.nl, krijg je direct een suggestie om welke soort het gaat. De server vergelijkt jouw foto in een mum van tijd met alle foto’s uit de database. Met vogels is dit vaak lastig, ook omdat een goede vogelfoto vaak moeilijk is als je geen telelens hebt, maar nachtvlinders kun je gewoon met je telefoon prima fotograferen en negen van de tien keer krijg je de juiste soortnaam voorgeschoteld. Je kunt je waarnemingen dan ook gelijk opslaan en zo help je ook nog eens mee aan het publieksonderzoek! Als het je echt interesseert, mag je mij een mailtje sturen, dan zorg ik dat je een uitnodiging krijgt voor een vangnacht in de Texelse natuur binnenkort.