Dit artikel is geschreven door
Henk Cornelissen

Blog van de boswachter: The most wonderful time of the year

Nee, we zijn niet in een tijdmachine gesprongen en richting de donkerste dagen van het jaar gevlogen, we beleven nu de mooiste tijd van het jaar! Echt waar, althans als je het mij vraagt. Ik zal mijn best doen om te beschrijven waarom.

Terwijl we duidelijk de herfst zijn ingedoken loop ik met mijn collega’s Jochem en Jeroen van het beheerteam in de Bollekamer. De laatste botanische pareltjes in Nationaal Park de Duinen van Texel zullen we nog maaien en afvoeren, om ze volgend jaar weer rijkelijk te zien bloeien. Het is al diep in september, maar toch staan er nog prachtige soorten in late bloei. Wat te denken van de klokjesgentiaan?

Zangvogels

Terwijl we door de inmiddels wat zompige valleien lopen om met piketpalen de juiste stukken uit te zetten voor het maaien, is het in het luchtruim al echt herfst. Groepjes zangvogels vliegen voorbij. De roep van de rietgors klinkt hoog uit de lucht, een overtrekkende heggenmus en de allereerste groepjes koperwieken scheren over. Wat mij betreft begint er nu echt een prachtig, spannend en enerverend seizoen. Vanaf nu is de vogeltrek aan!

Massale uittocht

Eigenlijk kende ik, voordat ik op Texel kwam werken en wonen, het eiland vooral van de herfst en het voorjaar. Vaak zelfs vanuit dezelfde week. Namelijk de meivakantie en de herfstvakantie. Het waren de vaste periodes dat ik al vanaf dat ik een klein kind naar het eiland kwam om van de natuur (en de vogeltrek) te genieten. De laatste jaren hielden mijn vrouw en ik Texel steevast op de planning. Ik kon daar maanden verlekkerd naar uitkijken. Vogeltrek is voor mij een van de meest fascinerende elementen van Texel. Bijna nergens in West-Europa kun je zo breed merken wat voor massale uittocht vanuit Scandinavië en Siberië in deze tijd van het jaar gaande is. De taigawouden en toendra’s stromen leeg. De komende weken allemaal te ervaren in de duinen en polders of langs het wad. Op allerlei plekken biedt Texel precies wat deze vogels (vaak op doorreis) nodig hebben, bijvoorbeeld in het duin. De meeste Texelaars zijn vast al wezen voorproeven bij een braam of vlier. Het bessenwalhalla is natuurlijk ook van groot belang voor tienduizenden zangvogels die onderweg zijn naar hun overwinteringsgebied. Belangrijke struiken in het duin om in de gaten te houden zijn wilde lijsterbes, duindoorn en vlier.

Koperwieken en kramsvogels

Eén van die prachtige vogels is de koperwiek. Een schitterende lijster, familie van de merel en de zanglijster. Dit jaar zag en hoorde ik de eerste binnenkomen op 19 september. Je kunt ze gemakkelijk herkennen op roep. Sterker nog, als het avond is en je staat een kwartiertje buiten kan het bijna niet zo zijn dat je de roep van de koperwiek niet hoort. Er zijn dagen dat er vele tienduizenden over Texel trekken. Bij wisselende weersomstandigheden komen ze massaal naar beneden. Besdragende struiken zijn dan populair, maar ook de weitjes op de Hoge Berg kunnen massaal gevuld zijn met lijsters als de koperwiek. De roep van de koperwiek is het best te omschrijven als een luid en scherp ‘psriiiihhhh’. Bedenk je eens dat deze vogels op deze wijze hoog in het donkere luchtruim met elkaar communiceren. Fascinerend toch? De vogels zijn misschien wel de dag ervoor vertrokken in zuidelijk Noorwegen en hun eerste, bevrijdende, beeld is de markante vuurtoren van het eiland Texel. De komende weken zullen de koperwieken in gemixte groepen met de markante kramsvogel opduiken. Weer zo´n prachtige vogel. Die hoor je in vlucht een luid ‘tsjak tsjak’ produceren. Onmiskenbaar ook. Weer of geen weer, kijk en geniet de komende weken van dit boeiende fenomeen!

Thomas van der Es

boswachter ecologie bij Staatsbosbeheer Texel

Vragen?

E-mail texel@staatsbosbeheer.nl of volg mij op Instagram: https://www.instagram.com/boswachterthomas.